Czym są i kiedy stosuje się stopnie alarmowe?

Stopnie alarmowe dla cyberzagrożeń stosuje się w celu przeciwdziałania wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, sabotażowym lub dla zminimalizowania ich skutków.  W przypadku zagrożenia wprowadza się jeden z czterech stopni (ALFA, BRAVO, CHARLIE, DELTA), te z dopiskiem CRP dotyczą systemów teleinformatycznych. Pierwszy alarm wprowadzono w związku ze Szczytem NATO w 2016 roku.

Stopnie są wprowadzane i zmieniane przez:

• Prezesa Rady Ministrów (na obszarze kilku województw lub całego kraju)
• ministra/kierownika urzędu centralnego
• wojewodę

Zadania, które wynikają z wprowadzenia stopnia alarmowego muszą być wykonywane przez organy administracji publicznej, podległych kierowników, podporządkowanych jednostek, urzędów zgodnie z przyjętymi wewnętrznymi procedurami. Wymienione w ustawie organy mają możliwość podania do informacji publicznej komunikatu o wprowadzeniu stopnia, zwrócenia uwagi na zalecenia.

Przekazanie komunikatu, o którym mowa w ust. 4, realizowane jest na zasadach określonych w art. 34 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U.1984.5.24 ze zmianami).

Jakie rodzaje stopni obowiązują w naszym kraju?

• ALFA-CRP
• BRAVO-CRP
• CHARLIE-CRP
• DELTA-CRP

Pierwszy stopień alarmowy ALFA-CRP – można wprowadzić w przypadku uzyskania informacji o możliwości wystąpienia zdarzenia, które ma charakter terrorystyczny, gdzie rodzaj i zakres jest trudny do określenia i przewidzenia.

Drugi stopień alarmowy BRAVO-CRP – występuje w momencie zwiększonego, przewidywalnego zagrożenia, jednak bez określenia celu ataku.

Trzeci stopień alarmowy CHARLIE-CRP – można wprowadzić gdy:

1. występuje zdarzenie, które potwierdza prawdopodobny cel ataku o charakterze terrorystycznym, który związany jest z:

• bezpieczeństwem lub porządkiem publicznym
• – || – || – || – || – || – || Rzeczypospolitej Polskiej
• bezpieczeństwem innego państwa lub organizacji międzynarodowej oraz gdy stworzone jest potencjalne zagrożenie dla Rzeczypospolitej Polskiej

2. uzyska się wiarygodne, potwierdzone informacje o planowanym zdarzeniu (o charakterze terrorystycznym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej)
3. wpłynie wiarygodna i potwierdzona informacja o planowanym zdarzeniu, którego skutki mogą dotyczyć obywateli polskich przebywających za granicą lub np. instytucji polskich/ infrastruktury mieszczącej się poza granicami

Czwarty stopień alarmowy DELTA-CRP jest wprowadzany gdy:

1. występują zdarzenia o charakterze terrorystycznym powodujące zagrożenie:

• bezpieczeństwa lub porządku publicznego
• – || – || – || – || – || – || Rzeczypospolitej Polskiej
• bezpieczeństwa innego państwa/organizacji międzynarodowej, które są zagrożeniem dla kraju

2. gdy uzyskane informacje wskazują na zaawansowaną fazę przygotowań do zdarzenia o charakterze terrorystycznym na terytorium kraju
3.  informacje wskazują na zaawansowaną fazę przygotowań do zdarzenia o charakterze terrorystycznym, które mają być wymierzone w obywateli polskich przebywających za granicą lub w instytucje polskie/ polską infrastrukturę mieszczące się poza granicami (zebrane informacje wskazują na nieuchronność takiego zdarzenia)

Rodzaje stopni alarmowych w Polsce, co robić w przypadku ogłoszenia?

Ostrzeżenia zawsze traktuj priorytetowo. Przerwanie ciągłości w świadczeniu usług takich jak administracja publiczna, straż, szpitale, policja nie jest niczym dobrym. Warto szczególną uwagę zwrócić na zapewnienie łączności z numerami alarmowymi. W przypadku uruchomienia alarmu:

ALFA-CRP

1. Należy monitorować stan bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, szczególnie te kluczowe dla funkcjonowania firmy/organizacji/przedsiębiorstwa i:

• monitorować, poddawać weryfikacji, sprawdzać czy nie doszło do naruszenia
• kontrolować dostępność usług telekomunikacyjnych
• w razie potrzeby wykonywać zmiany w dostępie do systemu (hasła, uprawnienia)

  2.  Komunikować się z personelem, poinformować osoby odpowiedzialne za systemy teleinformatyczne, zwrócić uwagę na zachowywanie zwiększonej czujności.
  3. Weryfikować wszystkie kanały łączności z innymi, te właściwe dla rodzaju stopnia alarmowego CRP (podmioty, osoby biorące udział w reagowaniu kryzysowym).
  4. Wykonywać przeglądy stosownych procedur, zadań związanych z wprowadzeniem stopni, zwłaszcza – zweryfikować posiadane kopie zapasowe baz danych i systemów teleinformatycznych (kluczowych dla przedsiębiorstwa), ponadto sprawdzić wymagany czas przywrócenia funkcjonowania systemów.
  5. Kontrolować obecny stan bezpieczeństwa systemów, na bieżąco oceniać wpływ zagrożenia na podstawie informacji i prognoz wydarzeń.
  6. Udzielać informacji o przeprowadzanych działaniach, efektach – zespołowi reagowania, kierownictwu, komunikować o incydentach.

BRAVO-CRP

1. Trzeba wykonać zadania, które są wymienione dla pierwszego stopnia alarmowego, czyli ALFA-CRP.
2. Należy zapewnić dostępność w trybie alarmowym personelowi odpowiedzialnemu za bezpieczeństwo systemów.
3. Warto pomyśleć o wprowadzeniu całodobowego dyżuru administratorów systemów teleinformatycznych (by organizacja mogła funkcjonować) a także o powołaniu personelu, który były uprawniony do podejmowania decyzji.

CHARLIE-CRP

1. Należy wykonać zadania wymienione dla pierwszego i drugiego stopnia alarmowego (ALFA-CRP i BRAVO-CRP).
2. Trzeba wprowadzić całodobowe dyżury administratorów oraz dla personelu uprawnionego do podejmowania decyzji (w sprawach bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych).
3. Powinno się dokonywać przeglądu dostępnych zasobów zapasowych pod względem możliwości ich wykorzystania w przypadku zaistnienia ataku.
4. Przygotuj się do uruchomienia planów, które umożliwią zachowanie ciągłości działania (jeżeli takie zostały wcześniej opracowane/ wdrożone w organizacji po wystąpieniu potencjalnego ataku):

• wykonaj przegląd/ audyt planów awaryjnych i systemów
• przygotuj się do ograniczenia operacji na serwerach, w celu możliwości ich szybkiego, bezawaryjnego zamknięcia

DELTA-CRP

1. Trzeba wykonać zadania wymienione dla pierwszego, drugiego oraz trzeciego stopnia (ALFA-CRP, BRAVO-CRP i CHARLIE-CRP).
2. Uruchom plany awaryjne dotyczące ciągłości działania lub inne w sytuacjach awarii/ utraty ciągłości działania.
3. Odpowiednio do sytuacji przystąp do realizacji procedur przywracania ciągłości.

Kto ma obowiązek wykonywania czynności po wprowadzeniu CRP? – stopnie alarmowe

Za wykonanie czynności odpowiedzialne są osoby z sektora administracji publicznej, właściciele wszystkich obiektów/instalacji/ urządzeń infrastruktury administracji publicznej/krytycznej/a także osoby od systemów teleinformatycznych wchodzące w skład infrastruktury krytycznej.

Źródło: https://www.gov.pl/web/mswia/rodzaje-stopni-alarmowych
https://www.sayf.com.pl/blogs/post/obowiazki-po-wprowadzeniu-stopnia-alarmowego-CRP
Grafika: Storyset
Link do naszej strony, tutaj

Karolina Błasiak